Onlangs liep ik in het Boijmans van Beuningen Museum in Rotterdam en opeens zag ik het! Geïnspireerd door kunstenaars die door middel van hun kunstwerken hun visie op de toekomst gaven, zag ik opeens de toekomst van een stukje van mijn eigen vakgebied: de betekenis van HR gaat veranderen! Staat HRM nu nog voor Human Resource Management, in de toekomst zal dit staan voor Human Relation Management.
Zo vlak voor de vakantie had ik een aantal dingen gelezen en meegemaakt die ik nog niet met elkaar in verband had gebracht:
- Trendwatchers als Adjiesj Bakas plaatsten cijfers bij de verdere flexibilisering van de arbeidsmarkt. Waar twee decennia geleden nog 75% van de mensen in loondienst was, was dat in afgelopen jaar 50% en verwachten zij dat dit in 2020 nog maar 35% is.
- Tijdens een lezing had ik dezelfde meneer Bakas horen vertellen dat er in de toekomst niet genoeg werk zal zijn om iedereen fulltime aan het werk te houden. Mensen gaan terug naar een werkweek van 24-28 uur en hebben de daarmee genoeg inkomsten om in hun levensonderhoud te voorzien. Niet omdat ze in minder tijd meer gaan verdienen, maar omdat ze minder nodig hebben. De behoefte aan materieel bezit neemt af en de behoefte aan zingeving neemt toe. Mensen gaan ruilen, zelf verbouwen, elkaar weer verzorgen. Allemaal dingen die ze kunnen doen in de tijd die ze over hebben omdat ze niet meer fulltime werken.
- In een aantal tijdschriften die ik op de vakantie-leesstapel had liggen, las ik interviews van dames en heren, jongens en meisjes, die niet één maar meerdere banen hadden. ‘Ik ben creatief en ondernemend, maar heb ook behoefte aan zekerheid. Ik heb behoefte aan vrijheid, maar maak ook graag onderdeel uit van een team. Dat vind ik nooit in één en dezelfde functie. Waarom zou ik me daar dan op richten als ik ook meerdere functies kan combineren en zo in alle behoeften kan voorzien?’ Slashies noemt men deze mensen. Mensen die grafisch vormgever/projectmanager/oppas/cateraar zijn.
- Zelf merk ik deze tweestrijd ook in mijn dagelijkse praktijk. Zowel ikzelf als de organisaties waarmee ik werk zoeken naar een manier om het beste samen te werken. De oude manier werkt voor beide partijen niet echt meer en een nieuwe manier is er nog niet. Elke keer weer is het afstemmen wie welke behoefte heeft en hoe we daar het beste vorm aan kunnen geven. De ene keer is dat als freelancer, dan als interimmer en de derde keer als partner waarin we gelijkwaardig samen optrekken richting de markt.
Allemaal trends die ik goed kon plaatsen en waar ik ook wel beelden bij had. Maar pas in het museum overzag ik de consequenties van deze trends voor leidinggevenden en mijn vakgebied. Mensen zien zichzelf niet meer als ‘medewerker’ maar als ‘meewerker’. Gedurende een bepaalde periode werken zij mee aan een bepaalde klus waarin zij alles geven en volledig van elkaar afhankelijk zijn om het project te laten slagen. Is de klus afgerond, dan drinken ze nog samen een biertje, geven ze elkaar de hand en dan gaat ieder zijnsweegs. Totdat er een volgende klus komt waar ze elkaar weer nodig hebben en dan zoeken ze elkaar weer op.
Een leidinggevende heeft in de toekomst dus geen Human Resources meer tot zijn beschikking. Althans, niet vanzelfsprekend. Hij heeft geen bataljon arbeidskrachten meer onder zich dat hij kan inzetten waar hij denkt ze het beste in te kunnen zetten. Mensen bepalen zelf wat ze doen op basis van hun talenten en dat waar ze voldoening uit halen. De belangrijkste taak van de leidinggevende van de toekomst is dan ook om de Human Relations te managen. Om ervoor te zorgen dat hij goede contacten heeft met allerlei verschillende mensen die hij kan inschakelen op het moment dat hij bepaalde kwaliteiten nodig heeft rondom een bepaald project. Met ieder van hen moet hij afspraken maken over de vergoeding, de manier van samenwerken en het aantal uren of de deliverables die opgeleverd moeten worden. Aangezien hij dit niet steeds weer helemaal opnieuw wil doen, is het van belang dat hij de relatie met deze meewerkers goed houdt, ook als ze op dat moment niet aan een van zijn klussen werken. En heeft hij dan iedereen om zich heen verzameld, dan moet hij ervoor zorgen dat iedereen vanuit dezelfde visie werkt, naar hetzelfde doel toe werkt en dat ook nog eens op een zo prettig en effectief mogelijke manier doet. Niet eenvoudig als er geen gezagsverhouding meer is en iedereen verschillende (prijs)afspraken en belangen heeft!
Het is een uitdagende taak die wellicht nieuwe kennis en vaardigheden vraagt, maar mijns inziens ook een mooie taak. De leidinggevende van de toekomst heeft de mogelijkheid om de juiste mensen met elkaar te verbinden waardoor positieve energie vrijkomt en mensen met plezier en enthousiasme werken én thuiskomen. Zo gaat de slashie na een ochtend knallen als communicatie-adviseur vol goede moed en goede zin naar zijn overburen waar hij oppast op vijf kindjes uit de buurt die zo uit school komen. Laat de toekomst maar komen!
