Ooit gehoord van Hotel Impossible? Eerste Hulp bij Opvoeden? Herrie in de keuken? Allemaal veranderprogramma’s op tv waarin een expert wordt ingevlogen om een bedrijf of een gezin ’te redden van de afgrond’.
De experts komen allemaal uit de business en weten hoe het is om een hotel of restaurant te runnen of een kind op te voeden. Ze hebben ervaring, verstand van zaken en bewezen effectiviteit. Ze hebben een heel team van mensen om zich heen dat hen aanvult en ondersteunt. Allemaal fantastisch.
Deze mensen lijken daarnaast echter nog iets met elkaar gemeen te hebben: ze zijn vaak heel direct, op het botte af soms. Soms zit ik echt met kromme tenen te kijken als Anthony Melchiorri zijn bevindingen terugkoppelt aan de eigenaar van het hotel. Het is zo direct en ongenuanceerd dat je de ontvangende partij letterlijk achterover ziet deinzen en met de ogen ziet knipperen.
Hoewel al deze experts wellicht iets te bot zijn, wat ongetwijfeld ook gebeurt om er interessante televisie van te maken, doen ze wel iets wat veel verandermanagers achterwege laten. En dat is de vinger op de zere plek leggen.
Als je interventies wilt ontwerpen die écht werken, moet je de vinger op de zere plek durven leggen. Je moet durven benoemen wat je ziet, hoort, merkt, voelt of opvalt. Je moet het gesprek durven aangaan en vragen durven te stellen. Als je dat niet doet, is het risico namelijk heel groot dat je interventies aan het ontwerpen bent die geen wezenlijk verschil gaan maken. Als je de angel er niet uit haalt, omzeil je het probleem en houd je het systeem in stand.
Sterker nog, door dan toch interventies te gaan ontwerpen en implementeren, versterk je het ineffectieve systeem alleen maar. Impliciet geef je dan namelijk de boodschap af dat het probleem inderdaad te moeilijk en spannend is om op te lossen en dat het prima is om het niet aan te gaan. En dat is niet waarvoor je als verandermanager bent gekomen. Aan de andere kant betekent het ook dat de ontvangende partij bereid moet zijn ermee aan de slag te gaan, want zonder hen verandert er helemaal niets.
